Σκέψεις για αυτό που λένε Έτος Καβάφη...

Ο Καβάφης, μια από τις μεγαλύτερες –και για πολλούς πιθανώς η μεγαλύτερη- μορφές της ελληνικής ποίησης, επηρέασε και επηρεάζει με το διαποτισμένο με ουμανισμό έργο του πολλούς ομότεχνούς του αλλά και απλούς ανθρώπους. Η ποίησή του είναι ελληνική, αλλά και οικουμενική ταυτόχρονα, ύστερα από τις μεταφράσεις των ποιημάτων του στα Γαλλικά, Αγγλικά, Γερμανικά και σε πολλές άλλες γλώσσες. Tελικά ο Καβάφης είναι ο ποιητής που προσδιορίζεται περισσότερο από κάθε άλλον από τα επίθετα που του αποδόθηκαν κατά καιρούς. Είναι ο ποιητής που συνομιλεί με τις πολιτισμικές και ταυτοτικές ανησυχίες της εποχής μας, καθώς η ποίησή του παρουσιάζεται ως ρευστή, ανοιχτή και διαθέσιμη για να αναγνωρίσουν σε αυτήν οι αναγνώστες τους εαυτούς τους.

Ο Αλεξανδρινός δεν έχει ανάγκη από ένα Έτος Καβάφη για να τον θυμηθούμε και να τον ανασύρουμε από τη λήθη, λένε όσοι τον μελετούν, διότι οι μεταφράσεις, οι εκδόσεις, τα συνέδρια και οι συζητήσεις για το έργο του δεν έχουν σταματήσει. Κάθε έτος είναι Έτος Καβάφη. Τον ιστορικό, τον πολιτικό, τον ερωτικό, τον φιλοσοφικό,  τον μοντερνιστή Καβάφη δεν τον διεκδικεί μόνο η φιλολογία αλλά και οι πολιτισμικές  σπουδές. Την τέχνη του λόγου του έντυσε με νότες η μουσική ήδη από το 1926, ζώντος του ποιητή, όταν ο Δημήτρης Μητρόπουλος έγραφε μουσική πάνω σε 14 ποιήματά του. Η μορφή και τα ποιήματά του έχουν εμπνεύσει δεκάδες εικαστικούς και κινηματογραφιστές. Διαχρονικός και άχρονος, ο Καβάφης έχει ξεπεράσει τα όρια της Αλεξάνδρειας, της εποχής του και της ελληνικής γλώσσας και έχει γίνει κτήμα της οικουμένης, ένας μύθος.

«Τους Λαιστρυγόνας και τους Κύκλωπας, / τον θυμωμένο Ποσειδώνα μη φοβάσαι,».
«αν μέν’ η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή / συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει».
«Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε», να μην απογοητευθείς, γιατί
έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα, ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν».

 Οι Λαιστρυγόνες, οι Κύκλωπες και ο Ποσειδώνας λειτουργούν ως σύμβολα για τα εμπόδια και τους κινδύνους που φανταζόμαστε πως θα αντιμετωπίσουμε στην πραγματοποίηση των στόχων που έχουμε θέσει στη ζωή μας. Σύμφωνα με τον Καβάφη, τέτοια εμπόδια είναι συχνά αποκυήματα της φαντασίας, των δισταγμών και των αμφιβολιών μας, ή και αν υπάρχουν, εμείς συχνά τα μεγαλοποιούμε σε βαθμό που μας αποπροσανατολίζουν από τον πραγματικό μας σκοπό και στόχο.
Ο Καβάφης, απευθυνόμενος στον αναγνώστη του ποιήματος, γράφει πως τα εμπόδια αυτά, υπαρκτά ή φανταστικά, θα τα υπερπηδήσει αν κατά τη διάρκεια της ζωής του ο άνθρωπος μπορεί να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες που του δίδονται να διευρύνει τις εμπειρίες του και να εμπλουτίσει τις γνώσεις του.
Ο ποιητής μας  παροτρύνει να καθοδηγούμεθα πάντοτε από τα υψηλά μας ιδανικά, και να απολαμβάνουμε τα αγαθά που μας  προσφέρει η ζωή, χωρίς να βιαζόμαστε  να ολοκληρώσουμε το ταξίδι για την Ιθάκη, με άλλα λόγια να μην βιαστούμε στην επίτευξη των στόχων μας. Κι αν, όπως λέει
Ξαφνικά, η Ιθάκη έγινε Ιθάκες. Από νησί Ιθάκη, στο οποίο ο Οδυσσέας έκανε σκοπό της ζωής του να επιστρέψει, γίνεται οι στόχοι, οι σκοποί, που μας δίνουν την ευκαιρία να ξεκινήσουμε μια πορεία που διαρκεί μια ολόκληρη ζωή, κατά τη διάρκεια της οποίας θα αποκτήσουμε γνώσεις, και θα απολαύσουμε τα αγαθά της ζωής.